We hoeven niet meer naar de kliffen van Dover of het strand van Calais. Een tripje naar Scheveningen volstaat voortaan in februari, waar eerst Ciara en Dennis onze haren deden wapperen en nu een Ellen, Francis en Gerda al weer in het vooruitzicht liggen. Komende weken maar even geen menigtes opzoeken, maar lekker uitwaaien op dat lege strand.
Hoor je ‘m al fluiten?
Zacht, zilt en romig, zo moet een nieuw harinkje smaken. En dat deed hij dit jaar perfect! Vrijdag werden de eerste vaatjes aangeboden aan twee Haagse wethouders, waarna de traditionele haringparty aan de Tweede Haven losbarstte. Een gezellig feestje in vrij besloten kring. De dag erna, op Vlaggetjesdag, werd grootser uitgepakt. Zo’n 175.000 mensen bezochten Scheveningen om verse visjes te happen. En om natuurlijk niets te missen van het bomvolle programma met vaartochtjes, taptoe, vlootschouw, oude ambachten, shantykoren, poppodium en grote braderie. Vorig jaar stond ik er zelf met een kraam om mijn fotoboek over Scheveningen te verkopen en miste ik al het feestgedruis. Vandaag kon ik los, en niet alleen ik, maar ook twintig andere fotografen van mijn fotografencollectief ‘Streeteye’ die speciaal voor de gelegenheid mee naar Scheveningen waren gekomen. Was het gezellig jongens? Volgens mij weet ik het antwoord al.
Onlangs zat ik met vriendin B. in een café aan de warme pompoensoep met brood. Tussen de happen door liet ze doorschemeren dat ik weer vaker moest bloggen. Zonde dat ik niet meer schrijf. Ik vond dat ze helemaal gelijk had. De fotografie slokt me al een flink aantal jaar op. En dat is vaak een zegen, maar soms ook een vloek. Een uit de hand gelopen hobby die veel moois heeft gebracht, maar ook veel tijd afknibbelt van andere zaken die ik óók belangrijk vind. Zoals pas op de plaats rust in plaats van weer ergens naartoe hollen en met 200 foto’s thuiskomen. Vriendin B. wist het mooi te brengen. “Je kunt zo goed schrijven over kleine, alledaagse dingen. Dat ik denk: hoe kun je daar nu een verhaal van maken? Maar jij doet het gewoon.” En terwijl ik mijn laatste restje soep naar binnen slobberde plukte ze en passant ook nog even de Aafs en Sylvia’s van deze wereld uit de lucht.
Ja, ruimte maken om weer te schrijven. Het trekt me steeds meer. Fotografie is een snel medium geworden, een extravert medium ook. Klik, share, klik, share, klik, share. Ik ben niet zo van het haastige en extraverte. En hét allesbepalende podium voor fotografen maakt het er ook niet beter op. Instagram, o, Instagram. Het grote profileerplatform is in wezen een belabberde tool zonder enige diepgang die gebruikers verslaafd maakt aan comments en likes en dagelijks bakken met beeldenbrij over je uitstort (hoe verwerk je dat allemaal?). Een medium waarbij je geacht wordt slechts te communiceren in termen als ‘amazing’ (handjeklap handjeklap), ‘terrific’ (hartje hartje) of “incredible”(vuurtje vuurtje) Maar tegelijkertijd is het een fantastisch medium om als fotograaf werk van andere fotografen te leren kennen en op een eenvoudige manier met hen in contact te komen. Vriendin M., bij wie ik onlangs op bezoek was voor een fotoshoot, vond me hip omdat ik Instagram gebruikte. Wat uit haar mond overigens een behoorlijk compliment was, want meestal steekt ze de draak met mijn behoudendheid (wat vijf tellen na het compliment ook gebeurde toen ze mijn oude paraplu zonder handvat in het gangportaal vond en me verkondigde dat ze nog nooit zo’n calvinistische paraplu had gezien, maar dat terzijde). Instagram dus. Ik vond mezelf niet bepaald hip toen ik er exact twee jaar geleden mee begon. Naar mijn idee zat inmiddels de hele wereld er al op, en was ik het achtergebleven fossiel dat ook nog even om de hoek kwam kijken. Dat bleek niet helemaal waar, maar tot een hartje hartje is het nooit gekomen.
Goed, terug naar de Haagse praatjes. Ga ik meer schrijven, minder fotograferen? Ik ga er in ieder geval mijn best voor doen. Maar met twee grote exposities in het vooruitzicht wordt het natuurlijk wel zoeken naar een balans. Misschien moet ik me – in navolging van alle slow trends in fashion en food – maar eens overgeven aan de slow photography. Niet meer met tweehonderd foto’s thuiskomen, maar met twintig, of tien. Zou me eindeloos veel schelen in het selectieproces. Of nog rigoureuzer: mijn Konica uit de kast opdiepen en weer ouderwetse rolletjes kopen. Kan ik me op Instagram mooi aansluiten bij de #analogclub of grossieren in #analogforever. Nieuwsgierig geworden? @sandra_uittenbogaart & @dit_is_scheveningen. Tja, een klein vuurtje vuurtje brandt er natuurlijk nog steeds.
Schandalig weinig dit blog onderhouden afgelopen jaar, dus daarom hoog tijd voor een goedmakertje in een jaaroverzicht. Het was me een jaartje wel. Met meerdere grote hoogtepunten en een enkel dieptepunt was het dynamisch, onstuimig, aangrijpend, overdonderend. Ik heb dus een eigen fotoboek over Scheveningen uitgegeven en ben in één jaar tijd een tja, soort van lokale beroemdheid geworden. Een BH’er, volgens vrienden. De Bekende Hagenaar. “Moeten we je handtekening al vragen?” vroegen buren in de straatapp zich af. “We komen je overal tegen!” In het AD, in Den Haag Centraal, de Posthoorn, de Scheveningse media, bij Omroep West, waar niet? Ja, dat was heel eervol. Vrijwel alle Haagse media hadden de boekpresentatie en even later ook de expositie in de Centrale Bibliotheek prachtig opgepakt. Maar het wás natuurlijk ook bijzonder, van de ene op de andere dag uitgever worden en jezelf in het medialandschap zetten. En hartverwarmend was het ook, alle familie, vrienden en bekenden die bij de belangrijkste presentaties aanwezig waren en zo lief waren een of meerdere boeken aan te schaffen.
Bij de opening van de expositie in de Centrale Bibliotheek, foto: Jurriaan Brobbel
Natuurlijk ging niet alles van een leien dakje. Verkoop van boeken blijft lastig in digitale tijden, zeker van fotoboeken die mensen al in de winkel uitgebreid kunnen doorbladeren. Het streelde me te zien hoe beduimeld de inkijkexemplaren bij de grote boekhandels er na een paar maanden uitzagen. Maar het bracht geen klinkende munt in de uitgeversbeurs. Veel Scheveningse hotels en bedrijven toonden in eerste instantie interesse, maar trokken zich uiteindelijk toch terug, want “er stonden mensen op de foto’s”. Dat hadden ze liever niet. Ook de gemeente en het feestcomité van 200 jaar Scheveningen Bad verdienden geen lintje voor hun kastje-naar-de-muur-strategie. De beste verkoop vond plaats via mijn eigen netwerk en in kraampjes op Scheveningen zelf. Alleen werkten de weergoden niet altijd mee. Op Vlaggetjesdag werden we met kraam en al bijna de Eerste Haven ingeblazen, en tijdens een braderie hoogzomer volgde de ene wolkbreuk de andere op en sneuvelden diverse boeken.
Ringen aan Zee, kunstwerk voor Feest aan Zee, 200 jaar badplaats
Intussen bleef ik veel op Scheveningen fotograferen, met het Historisch Festival als hoogtepunt. In de loop van het jaar kwam daar nog een bijzonder doel bij. Samen met drie andere Haagse fotografen ben ik gevraagd in het voorjaar en zomer van 2020 te exposeren in museum Panorama Mesdag. Waar het beroemde doek in de bovenzaal het Scheveningen anno 1881 laat zien, gaan wij in de benedenzalen het Scheveningen anno nu verbeelden. Ik kijk hier erg naar uit!
De media-aandacht hield trouwens niet op na de lancering van het boek. Exact één dag na de officiële boekpresentatie in de Waterreus, ging ’s avonds de telefoon. Het was de secretaris van het Fotofestival aan de Maas die mij liet weten dat ik samen met 40 andere fotografen was geselecteerd om te exposeren in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, tijdens het festival. Hiervoor had ik geen Scheveningenfoto’s, maar de serie ‘Hollandse Meesters‘ ingezonden. En zo volgden mijn groupies mij in het voorjaar van de ene opening naar de andere.
Genomineerde foto’s bij de Spider Awards
Vorig jaar was ik gestart met de vakopleiding van de Fotoacademie. Die heb ik voorlopig stopgezet. Het viel niet te combineren met het Scheveningenproject en mijn baan. We zouden het bijna vergeten: ik heb er ook nog een gewone baan naast. Op fotografiegebied was het desondanks een rijk en leerzaam jaar. Ik ben vaker in opdracht gaan fotograferen, onder andere voor een VVE-bestuur uit Scheveningen dat graag havenfoto’s in hun entree zag, voor Ballet Barre Workouts, dat wilde dat ik de balletlessen fotografeerde, en voor Stichting Jeugdformaat, waarvoor ik momenteel werk aan een serie over kinderen die pleegzorg ontvangen. Ook publiceerde het Zuiderstrandtheater een van mijn foto’s van het gebouw paginabreed in hun nieuwe brochure, en viel ik wederom in de prijzen bij de ‘Spider Awards’, een internationale wedstrijd voor zwart-wit fotografie. Ook ben ik dit jaar vaker andere fotografen gaan helpen en adviseren om goede series te maken, wat ik een van de leukste dingen vind om te doen.
Experimenteren met lange sluitertijd en beweging
Om zelf ook verder te groeien in de fotografie, ben ik in september gestart met een werkgroep autonome fotografie bij fotoschool Statief in Utrecht. Met een portfolio van experimentele natuurfotografie bouw ik nu aan een autonome serie. Een heel ander soort fotografie dan ik voorheen maakte, abstracter, impressionistischer. Ik hou van het experiment. Tegelijkertijd maakt het me ook rusteloos. Ik zou me meer willen verdiepen in genres, maar de breedte van het vakgebied blijft lonken. Dat bleek ook weer toen ik in december een kleine week naar Venetië ging. Een verrukkelijke stad voor fotografen. Ik kon weer helemaal los op stadsfotografie, wat ik lang niet had gedaan.
De meest fotogenieke stad van Europa
Tot slot: BH’er zijn heeft af en toe een leuke bijvangst. Tot twee keer toe werd ik dit jaar benaderd door middelbare scholieren die een Haagse fotograaf moesten interviewen voor een schoolopdracht. Dat leverde vermakelijke interviews bij mij thuis op de bank op. En een paar weken terug werd ik zelfs benaderd door een studente van de Fotovakschool die een stageplek zocht. Of ze bij mij kon afstuderen.
En dan echt als allerlaatste: je kunt mijn boek tegenwoordig ook lenen bij de Haagse Bibliotheek. Sinds de zomer is het opgenomen in de vaste collectie van de vestigingen centrum en Scheveningen. En voor wie het liever permanent op zijn koffietafel heeft liggen: een eenvoudige bestelling via bol.com is nu ook mogelijk!
Het nieuwe jaar is al weer even gestart, en de jaarlijkse terugblik in beeld heeft op zich laten wachten. Maar hier is hij dan! Opnieuw was het een mooi fotografisch jaar, maar ook buitengewoon intensief. Aan het begin van 2017 besloot ik, naast mijn werk, te starten met de deeltijdopleiding van de Fotoacademie in Amsterdam. Een pittige studie, niet zomaar voor ‘even erbij’. Maar ik leerde veel en genoot vooral van het contact met mijn studiegenoten met wie ik na een volle lesdag standaard de kroeg indook om even stoom af te blazen. En zo kwam ik opeens heel regelmatig in Amsterdam. Wat weer eens wat anders opleverde dan Haagse plaatjes.
Nog maar nauwelijks gestart met de Fotoacademie, kreeg ik bericht van de Color Awards, een grote internationale fotowedstrijd, dat één van mijn ingestuurde foto’s een Honorable Mention had gewonnen, en drie waren genomineerd. Dat was een goed begin van het jaar. Ik wilde mijn vleugels verder uitslaan en volgde in het voorjaar een cursus ‘Kinderfotografie’ bij Carla Kogelman, die met haar eigen documentaire fotografie – vaak ook over kinderen – grote internationale prijzen heeft gewonnen. Een een ander leuk nieuwtje was dat het gerenommeerde fotografietijdschrift Focus twee van mijn museumseries had uitgelicht in een kort artikel in hun blad.
Op de Fotoacademie stond het eerste jaar volledig in het teken van zwart-wit. Dat was even wennen, omdat ik echt heel veel van kleur in een foto houd. Soms leverde het frustratie op, en soms onverwacht mooie beelden, zoals deze foto: Zuidelijk havenhoofd.
Intussen kon je in Den Haag er niet omheen: 2017 was het jaar van Mondriaan en De Stijl. Ik was regelmatig in het Gemeentemuseum te vinden, waar een mooie overzichtstentoonstelling was van Mondriaans werk en leven. En ik voegde zo weer aardig wat foto’s toe aan mijn museumserie.
Tegen de zomer volgde de uitslag van de jaarlijkse fotografiewedstrijd van Lavifoto, de Haagse fotoclub waar ik lid van ben. Verleden jaar was al met een knipoog gezegd dat ik dit jaar maar niet meer mee mocht doen, omdat ik alle prijzen in de wacht sleepte. Tja, ze hadden een vooruitziende blik… Ook dit jaar won ik 4 prijzen (thema ‘fiets’, thema ‘vrij’, thema ‘spreekwoorden en gezegden’ en de ‘publieksprijs’).
Vroeg in de zomer maakte ik kennis met een aantal enthousiaste straatfotografen uit de Facebookgroep ‘Streeteye‘. We organiseerden een leuke meet & greet in Amsterdam. En voor je het weet ben je als fotograaf vereeuwigd op een straatfoto van een ander (foto: Fokko Muller).
Intussen was ik veel op Scheveningen te vinden. Ik had plannen voor een fotoboek over Scheveningen Bad, dat nota bene in 2018 200 jaar zou bestaan. De aanleiding kon niet mooier zijn. En zo toerde ik in de zomer op elk vrij moment óf naar mijn ouders in Rotterdam die midden in een verhuizing zaten, óf richting strand om zoveel mogelijk foto’s te kunnen verzamelen.
Scheveningen was een prachtig project, maar soms wat eenzaam. Daar kwam verandering in toen ik Merel Schoneveld en Giedo van der Zwan op het strand ontmoette. Twee Haagse fotografen met dezelfde passie voor het fotograferen van het leven op straat. We trokken enkele weekenden samen op en leerden van elkaar.
Ik stuurde foto’s op naar de Lens Culture Street Photography Awards, een grote internationale straatfotografiewedstrijd. Tot mijn grote verrassing plaatste de redactie een van mijn ingezonden foto’s (‘dame met roze hoed’) bovenin hun nieuwsbrief.
Een andere opsteker volgde kort na de zomer. Het Haags Gemeentemuseum had een oproep gedaan om op Instagram foto’s in te sturen van het hedendaagse Haagse stadsleven. De 10 beste zouden in het museum worden geëxposeerd, naast een bestaande tentoonstelling over het 19e eeuwse stadsleven in Amsterdam en Den Haag. Een van mijn foto’s werd uitgekozen en prijkte in oktober op groot formaat aan een museumwand.
In het najaar startte ik met een nieuwe fotocursus. Eigenlijk was het onverantwoord, ik had al zo weinig vrije tijd met de Fotoacademie naast mijn werk, maar ik miste op de academie de straatfotografie en wilde graag meer over dit genre weten. En zo belandde ik om de andere dinsdagavond in de klas van Rens Horn, die een mooie lessenreeks over de geschiedenis van de straatfotografie verzorgde bij de SKVR in Rotterdam.
Rond deze tijd kwam ook de uitslag van de Spider Awards, een grote internationale zwart-wit fotowedstrijd. Net als afgelopen jaar ontving ik weer enkele ‘nominaties‘ waar ik blij mee was.
De herfst deed zijn intrede, ik startte met een nieuwe baan en er was niet veel tijd meer voor vrije fotografie. Maar soms krijg je kansen als fotograaf die je moet pakken. Zoals die avond dat ik na een lange studiedag uit Amsterdam terugkwam, over het Lange Voorhout naar huis fietste en daar het mooiste schouwspel zag dat ik ooit in de avond had gezien.
December, tenslotte, was de maand van de sneeuw. En van de circustenten op het Malieveld. Beide zeer fotogeniek. De tenten eveneens in kleur. En zo liep 2017 ten einde en gaat alle focus nu naar 2018, het feestjaar aan zee, waarin Scheveningen Bad 200 jaar bestaat, en waarin ik dan eindelijk mijn boek, in eigen beheer, zal uitgeven.
Uw fotoverslaggever was niet zo dapper als u misschien zou denken bij het zien van onderstaande foto’s. Zij liep met 3 medefotografen in haar dikste winterjas en voorzien van stevige bergschoenen tussen 10.000 bikkels die zich wel in hun blootje waagden. Chapeau (Unox-mutsje af) voor alle stoere duikers die – ondanks het aantrekkelijke zonnetje – een windkracht vijf met een gevoelstemperatuur rond het vriespunt trotseerden. De duik was een feestje. Het fotograferen ook! En wie nog niet overtuigd was van de wind aan zee vandaag, bekijk graag de laatste seconden van dit filmpje van Omroep West op Facebook. Spectaculair!
Het was vrijdagavond en ik was zojuist met mijn zusje naar de bioscoop op het Buitenhof geweest. “Huisvrouwen bestaan niet”. Ondanks een totaal onhebbelijke titel, een heel vermakelijke film. We stonden buiten, het miezerde en de harde zuidwester maakte de gevoelstemperatuur er niet beter op. Het was heel erg tijd om naar huis te gaan. Maar ik had “ze” gezien. Onderweg naar de bioscoop. En ze lieten me niet los. Verre van dat. Ze trokken aan me, zo hard, dat ik op de Kneuterdijk mijn stuur rechtsom in plaats van linksom gooide en onverwijld koers zette richting Malieveld. De circustenten.
Echt, als iets mijn fotografenhart sneller doet slaan, zijn dat circustenten, pagodetenten of andersoortige punttenten. Ieder zijn gekte, zullen we maar zeggen. Maar dit waren niet zomaar tenten, dit waren exemplaren die letterlijk in de spotlights stonden en om de paar seconden van kleur veranderden. Die MOEST ik gewoon vastleggen. Er was geen voorstelling deze avond, maar wel iets anders gaande: het Top2000 live café. Met swingende muziek die ook buiten de tenten zeer goed te horen was. En zo banjerde ik in regen en wind door de enorme (lees: kolossale) modderplassen rondom het complex terwijl om mij heen Bruce Springsteen, Fleetwood Mac en Cyndi Lauper uit de luidsprekers schalden. “Girls just wanna have fun” terwijl ik blauwe vingers, natte voeten en een ijzige zuidwester trotseerde. Maar oh, de foto’s! De foto’s!
Even uitwaaien was het plan, afgelopen vrijdag eind van de middag. Dat pakte wel heel letterlijk uit. “Goh, stevig briesje”, dacht ik nog, op de fiets onderweg naar Scheveningen. Eenmaal op de boulevard werd ik bijna omver geblazen. Fascinerend, ieder keer weer, hoe de kust haar eigen klimaat heeft. Het meisje dat op haar skateboard voorbij komt, hoeft niets te doen. Ze wordt voortgestuwd door de wakkerende wind. De zee is ruw, het strand als een woestijn. Zand overal. Het is bikkelen, maar levert prachtige foto’s op. In zwart-wit deze keer, heerlijk dynamisch.
Ik dacht: het wordt weer eens tijd voor een blog. Nu het eerste half jaar van de Fotoacademie erop zit (in de winter gestart) en alle verplichte opdrachten zijn uitgevoerd, ontstaat er zoiets in mijn hoofd als ruimte. Tijd voor eigen projecten, vrijheid! En voor deze fotograaf lokt in de zomer dan altijd het strand. Kijkduin of Scheveningen, als er maar mensen zijn en als er maar iets gebeurt. Het strand heeft voor mij een magische aantrekkingskracht. Net als een festival, of een kermis. Mensen zijn losjes, ontspannen, laten zich gaan. Doen gekke dingen, mooie dingen, wanen zich onbespied. En in de rust van zon en warmte blijft altijd de dynamiek van krijsende meeuwen, joelende kinderen en rollende branding. Er zijn meer fotografen die graag aan zee fotograferen, om dezelfde redenen. Zoals de Brit Paul Russell, die ik afgelopen najaar ontmoette tijdens het Brussels Street Photography Festival. In zijn serie ‘Beside the sea‘ legt hij op bijna absurdistische wijze het leven in diverse Zuid-Engelse badplaatsen vast. Of de Belgische Peter Kool, die met zo’n zelfde blik Europese stranden fotografeert.
Maar terug naar Den Haag. Gisteren was ik in Scheveningen, nog ruim voor het noodweer in al zijn hevigheid losbarstte. Het was er rustig en warm, met veel Duitse toeristen. En ik maakte er onderstaande foto’s.
Dame met roze hoed
Kleine romance (1)
Kleine romance (2)
Even checken
Uit Baywatch weggelopen
Zeewandeling
