Duister Den Haag

Nog even en dan
Weer dat griezelfestijn
Al eeuwen volstaat hier:
Hof, vijver en Plein

En nog meer boeren!

Het eerste boerenprotest was nog maar koud achter de rug of Den Haag kon zijn borst alweer natmaken voor een tweede actiedag. Afgelopen woensdag stroomde de stad opnieuw vol met vele honderden trekkers, waarmee de betogers duidelijk wilden maken dat er nog niet voldoende naar hen werd geluisterd. Stikstofregels prima, maar realistisch en niet alleen op hun schouders. De gemeente Den Haag was deze keer niet vies van grof geschut – vreesde mogelijk een snellere verbouwing van het Binnenhof dan gepland – een zette het leger in om alle toegangswegen tot de binnenstad te blokkeren. Een zware maatregel waarmee niet alleen de actievoerders, maar ook de inwoners zelf flink werden getroffen. En uiteindelijk ook niet waterdicht, want in de middag vonden diverse boeren via de trambanen alsnog een ingang naar de binnenstad en koersten ze onder luid applaus toeterend langs Centraal Station richting Koekamp en Malieveld.

Niet alle protesterende boeren keerden ’s avonds terug naar hun erf. Een deel bleef overnachten in Den Haag om de volgende ochtend langs de Hofvijver een ontbijt aan te bieden aan alle bewoners, als goedmakertje voor de overlast én om stadsneusjes te laten zien waar hun eten vandaan komt. Zelf was ik ook van de partij om te fotograferen en sprak ik met diverse boerinnen. Een van hen had ’s nachts in een koeientrailer op het Malieveld geslapen en vertelde geëmotioneerd dat ze nu voor de derde keer in haar leven in Den Haag was. Als boerin kan ze eigenlijk nooit weg. Eén keer was ze op Scheveningen geweest, en nu twee keer achter elkaar in de Hofstad om het protest kracht bij te zetten. De steun die ze voelde van iedereen onderweg en in de stad vond ze overweldigend. Ik smeerde intussen een boterham met een vers eitje en had nog geen hap genomen of kreeg pardoes een microfoon van Omroep West onder mijn neus. “Smaakt het, mevrouw?” Een tv-debuut met een mondvol ei zag ik niet zo zitten. “Sorry hoor, even niet filmen als ik aan het eten ben” liet ik de verslaggever weten, waarop hij terstond riposteerde: “Maar mevrouw, dat is juist heel erg boers!” Pas aan het einde van de dag durfde ik het aan om op de website van de omroep naar een filmpje te zoeken. Ik vond het en ik kwam in beeld (na 45 sec.). Met broodje ei, maar zonder tekst. Heel fijn. Boeren blij, fotografe blij. Op naar het volgende evenement!

Reflectie

Omdat het weer eens tijd werd voor wat échte Haagse plaatjes. En omdat ‘reflectie’ een van de mooiste onderwerpen uit de fotografie is.

Voor de liefhebbers: de Hofvijver op een zachte zomeravond. De rust weergekeerd na alle festivals en toernooien, en de Kamer nog lekker lang op reces. En dan is Den Haag toch weer echt een dorp: alleen jij, een enkele toerist, de ganzen en de krijsende meeuwen.

Nummer 9

Afgelopen maandagavond onverwacht een vrije avond omdat mijn koorrepetitie niet doorging. Zieke dirigent. Balen voor hem, maar ’n buitenkansje voor mij. Want het was een héél zachte avond, vroeg donker en ik had net op mijn fotocursus de sluitertijd behandeld. Dus: op naar daar waar de gebouwen verlicht zijn! De bovenste beste binnenstad.

Na de eerste experimenten op het Lange Voorhout (heel veel foto’s mislukt; krijgen jullie niet te zien!) en het nodige gepruts aan mijn statief (veel te veel knoppen), ging het al wat beter op het Plein. Maar daar stonden voor elk mooi verlicht gebouw minimaal 6 bomen, dus werd het nog niks met de foto’s (krijgen jullie ook niet te zien!). Volgende bestemming was het Binnenhof. Vanaf het Plein liep ik langs het Mauritshuis richting de poort, waar ik tot mijn grote verrassing ineens midden in een persmoment belandde. Zeker 8 fotografen op een rij achter hun statief met hun lenzen gericht op Binnenhof 19, waar de minister president altijd zijn gasten ontvangt. Twee taxi’s aan de kant, bewaking voor het pand. ‘Yes!’ dacht ik. ‘Dit is nog eens met mijn neus in de boter vallen. Hier komt ongenode journalist nummer 9 ook even aanschuiven!’. En terwijl ik heel slinks mijn eigen statief ergens in een hoekje plaatste, wachtte ik op wat komen ging. De fotografen waren vooral druk in de weer met hun apparatuur en veel leek er nog niet te gebeuren. En omdat ik mijn nieuwsgierigheid al snel niet meer kon bedwingen, stootte ik de man die het dichtst bij me stond even aan, om te vragen wanneer het ‘moment suprême’ ging plaatsvinden. Hij keek me nogal verwonderd aan. Het persmoment? De grote beroemdheid die nu naar buiten zou komen? Hij zou het niet weten. Hij was hier als cursusleider met een groep van 8 cursisten en zat midden in een workshop Nachtfotografie. Mark de Rooij, aangenaam.

Gelukkig was het Binnenhof daarna zó mooi verlicht en had ik zóveel aandacht nodig voor m’n cameraknoppen, dat het me warempel lukte te vergeten wat een dombo ik soms ben.

Escher museum aan het Lange Voorhout

Doorkijkje op het Binnenhof

Welkom in de middeleeuwen

Mooie verlichte Ridderzaal

Een van de 8 anderen aan het werk

Mauritshuis weerspiegeld in de Hofvijver

Sneltram

Op weg naar huis

… wist ik weer direct waarom fotograferen letterlijk ‘schrijven met licht’ betekent. Waarom water en licht een betoverende combinatie zijn. Waarom de Hofvijver onovertroffen is. En waarom iedereen die ook van magisch licht houdt, naar Dorsvloer vol confetti moet, nu in de bioscoop. Amen.

 

Haagse hofmuziek

In een nieuwsbrief van de gemeente las ik onlangs over een nieuwe muzikale wandeling door de stad. Een route die je terugvoert naar de 18e eeuw, de periode dat Den Haag een bruisende internationale muziekstad was en componisten van naam en faam aantrok. Dat leek me wel wat, zo’n wandeling.

Helaas was de start nogal vals. Zeg maar dat we met een flinke dissonant begonnen. De wandeling was namelijk beschikbaar gesteld als ‘app’, maar die bleek bij het downloaden al direct een ‘update’ van 270 MB nodig te hebben: ruim 50 keer zo zwaar als de ‘app’ zelf. Volkomen ridicuul en uitgesloten dat dat op mijn telefoon paste. Gelukkig was er een alternatief: een PDF van de wandeling, maar daar kon je echt werkelijk alles mee doen, behalve downloaden. En toen ik na een half uur frustratie eindelijk de downloadknop vond, bleek dat ik bij de commerciële partij waar de PDF was geplaatst eerst verplicht een account moest aanmaken vóór ik überhaupt iets met het stuk kon. Aaargh! Dat werd een principe-weigering.

En zo had ik al bijna de hele wandeling verwenst voor ik één stap had gezet. Ware het niet dat ze samengesteld en gemaakt was door de ‘New Dutch Academy‘, het Haagse barokorkest dat ik toch wel hoog heb zitten. Dus koos ik uiteindelijk eieren voor mijn geld, en toog ik naar het Haags Historisch Museum, waar je de wandeling ook nog kon kópen. Gelukkig maar? Nou, niet echt. Want je moest een pakketje afnemen, inclusief cd en zo werd het nog een behoorlijk prijzig uitje.

Maar goed, toen had ik wel:
1) een cd met werken van Haagse componisten uit de 18e eeuw
2) een goede, kleurrijke plattegrond van de wandeling
3) een boekje met uitgebreide achtergrondinformatie
4) een stapel flyers van een concert van de New Dutch Academy (dat al 2 weken voorbij was, ach)

En na een paar sterke koppen koffie in de Boterwaag  5) toch wel zin om in de 18e eeuw te duiken

Ja, wie regeerden er toen? Dat waren de stadhouders Willen IV en Willem V. Beiden niet vies van kunst en cultuur en met de nodige muzikale telgen in hun families. Het was de tijd dat componisten en musici langs Europese vorstenhoven trokken. Op doorreis of in de hoop op een tijdelijke aanstelling bij een hoforkest. Zo kon Den Haag in de 18e eeuw onder andere Mozart, Beethoven en Johan Christian Bach (destijds beroemder dan zijn vader) als gastmusici verwelkomen. En waren vermaarde componisten als kapelmeester Graaf, cellist Zappa en altviolist Stamitz in dienst bij het hof van de Oranjes. Met elkaar hebben zij een kosmopolitische symfonische stijl ontwikkeld – de Haagse symfonische school – muziek die in heel Europa gepubliceerd en gespeeld werd.

De wandeling van de New Dutch Academy voert langs stadhouderlijke en openbare concertzalen, operahuizen en straatjes waar befaamde componisten, musici en uitgevers hebben gewoond. De meeste panden bestaan nog steeds, wat het verleden heel dichtbij brengt.

Papestraat in het oude centrum

Veel componisten woonden in de kleine straatjes rondom de Grote Kerk. Daar huurden ze een woning of zaten ze bij iemand in onderhuur. De beroemde muziekuitgeverij Hummel was gevestigd aan het Achterom en hofcellist Zappa woonde in de nu nog steeds pittoreske Papestraat.

Paleis Noordeinde

Paleis Noordeinde was in de 18e eeuw het toneel van concerten, diners, feesten en bals. Kwamen er ambassadeurs en buitenlandse gasten op bezoek? Dan was er altijd wel een zaal op het Noordeinde beschikbaar voor een concert. Het hoforkest van de Oranjes gaf hier ’s winters regelmatig ‘Zondagsconcerten’ die de highlights vormden van het Haagse culturele seizoen.

Ridderzaal aan het Binnenhof

Ook aan het Binnenhof werd veel geconcerteerd. Vooral Willem V voerde een groots hofleven en liet een eigen balzaal aanleggen: de voormalige zaal van de Tweede Kamer. Maar er was ook ruimte voor meer intieme concerten waar de stadhouderlijke familie vaak zelf een actieve rol in speelde. In de ‘Groote Saal’, nu Ridderzaal, werden in de 18e eeuw vooral (muziek) boeken verkocht.

Koninklijke Schouwburg

Wat nu de Koninklijke Schouwburg is, was vroeger het paleis van Prinses Caroline, de muzikale zus van stadhouder Willem V. Zij was het die de toen nog jonge Mozart uitnodigde om naar Den Haag te komen om voor haar familie op te treden. Dat gebeurde onder andere in dit voormalige paleisje. Pas in de Franse tijd – toen de stadhouderlijke familie naar Engeland was gevlucht – werd het omgebouwd tot schouwburg.

Hier stond vroeger de beroemde Franse Comedie

In de 18e eeuw had Den Haag ook een beroemd operahuis: de Franse Comedie. Die was gevestigd op de plek waar nu het ministerie van Financiën staat. Het was een theater met zo’n 500 plaatsen, verdeeld in 10 rangen. Deze Franse Comedie was opera, schouwburg en muziektheater in één en trok een breed publiek: van het gewone volk tot de Haagse elite. Het stadhouderlijk hof financierde de Comedie en bezocht met regelmaat ook zelf een voorstelling.

Het kunstleven in 18e eeuws Den Haag was voornamelijk Franstalig. Toch was er ook een Nederduits Theater aan de Assendelftstraat, dichtbij het Westeinde. Dit theater werd – net als de Franse Comedie – door de stadhouder financieel ondersteund. Maar in aanzienlijk mindere mate. Het gebouw werd helaas afgebroken aan het begin van de 19e eeuw.

De Oude Doelen

De Oude Doelen of Sint Jorisdoelen (zie het draakje boven het portaal) aan het Toernooiveld was een van de belangrijkste publieke concertlocaties tussen 1700 en 1800. Musici gaven hier op eigen initiatief openbare concerten, waar ze zelf voor langs de deuren gingen of voor adverteerden in de lokale courant. Zo ook de Mozarts toen zij in Den Haag waren.

Haags Historisch Museum

Het pand van de Schuttersdoelen (nu Haags Historisch Museum) werd eveneens gebruikt als openbare concertzaal. Hier hebben Graaf, Zappa, Schwindl, Zingoni, Abel, Carl Stamitz en Johan Christian Bach concerten gegeven. Rijk werden ze er meestal niet van. Zelfs hofkapelmeester Graaf moest bedelbrieven schrijven aan zijn begunstigers omdat zijn huur al even hoog was als zijn maandsalaris. Les geven, composities verkopen en zoveel mogelijk optreden was dan ook het devies voor de meeste musici.

Nieuwsgierig naar meer? De New Dutch Academy heeft een aardig introfilmpje gemaakt op de wandeling. De ‘app’ en pdf van de wandeling zijn via hun website te downloaden (succes niet gegarandeerd). En anders: het Historisch Museum. Kun je daarna mooi vertellen dat je in een van de beroemdste concertzalen van Den Haag bent geweest! Met de groeten van J.C. Bach!

Septemberavond

Waarom mijn camera en ik op een doordeweekse dag soms niet voor 8 uur ’s avonds thuiskomen.

En waarom dat volkomen gelegitimeerd is als je fietsroute op een prachtige nazomeravond dwars door het centrum van deze onovertroffen stad gaat!

Sneeuw

Kijk, zo mooi was de binnenstad van Den Haag vanochtend héél vroeg (© Flickr photostream Minister-president)

Maar dit was de matineuze werkelijkheid voor 50% van de Nederlanders (© ANP: de drukste ochtendspits ooit)

En dit die voor de andere helft. Filerijden doe je niet alleen in de auto, maar ook in de tram. Of beter: niet in de tram, want die staat alleen maar stil.
Van mij mag de sneeuw héél snel weer smelten.

Maar natuurlijk pas op het Binnenhof als ik daar zelf ook zo’n Flickr-waardige foto heb gemaakt….

Eerste lentedag

Spring is in the air! Een prachtige eerste lentedag. Jong grut overal. In de tuin, in de vijver, op Facebook. Zelfs mijn balkongeranium, die ik in de keuken heb laten overwinteren, heeft vanochtend zijn eerste roze blaadjes laten zien. Alsof-ie het wist: vandaag is de dag!

Zo aangeslagen als iedereen gisteren was, zo uitgelaten lijkt de wereld vandaag. Alsof de natuur wil zeggen: hoe onbegrijpelijk oneerlijk het leven ook is, daar in Lech, hoe vreselijk verdrietig voor iedereen die Friso kent en van hem houdt, het leven gaat verder. Moet verdergaan, omdat er na een winter altijd weer een voorjaar komt, na elk einde weer een nieuw begin. Leven dat nooit echt stopt.

Een beetje voorjaar was het ook al deze week, in de binnenstad van Den Haag. Vrienden van de Hofvijver hadden geconcludeerd dat ze het eilandje in het midden al jaren veel te kaal vonden. Daar moest maar eens verandering in komen. De Ooievaart werd gecharterd om een tochtje naar het eiland te maken en wat Kamerleden mochten aan boord. Eenmaal voet op vaste eilandgrond, gingen de lieslaarzen aan en bakken vol tulpen, narcissen en blauwe druifjes de grond in. Een vrolijk gezicht.
En voor alle ambtenaren op het Binnenhof: een heel wat fraaier uitzicht dan hun illustere voorgangers hadden toen het eilandje er nog niet was. Die keken destijds recht op de Gevangenpoort en Plaats, waar tot 300 jaar geleden nog met regelmaat openbare executies werden voltrokken. Het verhaal gaat dat het eiland met bomen rond 1700 is aangelegd omdat de toenmalige Statenleden enigszins misselijk werden van dit dagelijkse panorama.

Gelukkig veranderen de jaren…
Maar keren seizoenen altijd terug.
Ik kan niet wachten tot het straks echt lente is!

Op internet vond ik een leuk, kort filmpje over de lentemetamorfose van de Hofvijver. Geluid verplicht!

Schaatsen op de Hofvijver

Eindelijk dan! Maandag de Hofvijver op z’n allermooist! Strakblauwe lucht, een dikke laag ijs én een prachtige baan om rondjes te rijden. Aan dat laatste was zondag flink gewerkt, met een paar stevige sneeuwschuivers van de Dille en Kamille om de hoek.

Wonderlijk rustig was het op de vijver. Zelfs rond lunchtijd waagden maar een paar schaatsers en wat nieuwsgierige ambtenaren zich op het ijs. Later in de middag werd het wat drukker, maar  van grote massa’s geen sprake. Alle rust en ruimte dus om mooie plaatjes te schieten. Deze zijn rond het middaguur gemaakt. Unieke momenten op een unieke locatie. Mijn beste lunchpauze sinds jaren!

Mooie doorkijkjes op het ijs vanaf de Lange Vijverberg.

Alle rust en ruimte om rondjes te rijden.

Wapperende vlaggen voor de Gevangenpoort.

Mannen doen graag stoer. Camera boven de knie richten, hè!

Het eilandje in het midden van de vijver is opeens bereikbaar.

Eendenperspectief.

Ook de buggy gaat het ijs op.

Het Haags Historisch Museum. Zelden zo te fotograferen.

En ook hier mag je normaal niet komen. Maar in crisistijd – zo dachten ze vast daarbinnen – moeten we het volk maar geven waar ze om vragen. IJspret! Even zwaaien dan maar om te bedanken!