Jaar van de rat

Volle bak vandaag in Chinatown Den Haag op de eerste dag van het Chinese nieuwjaar. Het jaar van de rat, het eerste teken uit de Chinese dierenriem, werd groots en feestelijk gevierd, ondanks het wereldwijd sluimerende coronavirus. In het centrum konden bezoekers genieten van drakendansen en leeuwendansen, bedoeld om boze geesten te verjagen en voorspoed en geluk op te roepen. In het stadhuis waren heel de dag door optredens van diverse Chinese en Nederlandse artiesten, waaronder het populaire OG3NE. En de zakenwereld kreeg een podium om weer eens vriendschaps- en handelsbanden aan te halen. Dat dat niet altijd even makkelijk is, bleek wel toen een Nederlandse voorzitter van een internationale organisatie zijn speech begon met: “China dreigt vandaag de dag…. pardon: …lijkt vandaag de dag de grootste economische speler ter wereld te zijn.” Hopelijk hebben de Chinezen een beetje humor en konden ze erom lachen. Feest vieren kunnen ze in ieder geval buitengewoon goed!

Woeste leeuwen in de optocht door de stad

Rode envelopjes en geld om elkaar geluk te wensen

De stoet trekt van stadhuis naar het Plein en weer terug

Drakendans op het Plein

Groepsportret

Aan belangstelling geen gebrek

Laatste etappe van de drakendans door de stad

Volle bak in het stadhuis

Offerwaren

Een symbolische leeuwendans onder de poort van Chinatown

Dit was 2019

Het is weer die tijd van het jaar waarin ik traditiegetrouw terugkijk op de afgelopen maanden. Een goede gelegenheid om weer eens door mijn fotoarchief te speuren en te zien wat 2019 allemaal heeft gebracht. En eveneens een buitengewoon goede gelegenheid de bezem door dat archief te halen, want na 365 dagen fotograferen vind ik altijd dat ik ook ongelooflijk veel slechte foto’s heb gemaakt. Wat overigens een goed teken is, want dat betekent dat ik fotografisch weer een stap verder ben gekomen.

Het jaar 2019 was het jaar van reuring in eigen stad en daarmee ook mijn groeiende interesse in fotojournalistiek. Ik was aanwezig bij vier grote landelijke protesten op het Malieveld, met de boerenacties als hoogtepunt. Maar ik was ook nauw betrokken bij al het wel (maar vooral wee) rondom het uit de hand gelopen Vreugdevuur. Ik fotografeerde de nacht dat het mis ging, en bleef de afloop – die lang op zich liet wachten – volgen met de camera. Van de heftige rellen in Duindorp tot en met de symbolische crematie van het vuur. Het leidde uiteindelijk tot een serie die ik heb ingestuurd voor de Zilveren Camera.

Het was ook het jaar dat ik 60 (!) keer naar Scheveningen ben geweest. Soms alleen, vaak ook met anderen, om verder te fotograferen voor exposities. Dat hou je alleen maar vol als je er lol in hebt. En dat plezier is terug te horen in de podcast die Annette van Soest afgelopen zomer maakte met mij en Giedo van der Zwan voor onze gezamenlijke tentoonstelling in het Atrium van het Haagse stadhuis. En nu staat de volgende expositie alweer in de planning: en groepstentoonstelling in museum Panorama Mesdag, met Merel Schoneveld, Mirjam Rosa en opnieuw Giedo van der Zwan. De aankondiging staat sinds kort online!

Op het strand met Giedo en Annettte

Na een vol jaar historisch festijn in 2018, was het dit jaar overigens wel wat rustiger op Scheveningen. Maar fotografisch niet getreurd, want onder andere Sail in juni, tropische temperaturen in juli, zomerstormen in augustus en een grootscheeps kustonderhoud door Rijkswaterstaat in het najaar zorgden voor veel interessante beelden.

Het was ook het jaar waarin ik oprecht worstelde met de keerzijde van veel kunnen in de fotografie; als je de professionele kant op wilt, zul je je enigszins moeten specialiseren omdat opdrachtgevers willen weten wat jou uniek maakt. Maar hoe doe je dat als je een alleseter bent en het liefst wekelijks nieuwe stijlen en technieken uitprobeert? Ik heb het antwoord nog niet gevonden, maar merk wel dat ik door seriematiger te werken meer grip op mijn vaak chaotisch creatieve brein krijg. Zo volgde ik een werkgroep autonome fotografie bij fotoschool Statief en maakte ik daarvoor uiteindelijk een serie intuïtieve straatfoto’s waarin kleur, vorm en abstractie de hoofdrol speelden. Een selectie daarvan werd gepubliceerd in fotografietijdschrift ‘Focus’ en twee foto’s uit de reeks waren te zien op een groepsexpositie in Delft van het fotografencollectief ‘Streeteye’.

Ook begon ik aan de meer poëtische reeks ‘Pieces of me‘, een persoonlijke zoektocht naar wat mij nu raakt in beeld. Daarnaast bleef ik documentaire series maken, waaronder van de vele protesten in Den Haag, en rondde ik de serie ‘Hier voel ik mij thuis‘ af, die ik maakte voor pleegzorginstantie Jeugdformaat. En omdat fotografie vooral ook experiment is, organiseerde ik dit jaar met collega’s een wedstrijdje wie de spannendste foto’s van het saaiste trappenhuis van Den Haag kon maken. Voor de liefhebbers hierbij mijn bijdrage.

Tot slot: ik ben in december gestopt met mijn vaste baan bij de overheid. Tijd voor pas op de plaats en bezinning in plaats van altijd achter de feiten aan te hollen, wat ik de laatste jaren deed. Maar één ding mis ik nu toch wel: mijn dagelijkse lunchrondje langs het Malieveld. Want wat moet dat prachtige, unieke stukje Den Haag nu zonder mij? Dus: boeren, bouwers, tuinders, leraren, verplegers, klimaatstakers en alle anderen: kom gerust terug in 2020. Uw huisfotograaf staat voor u klaar!

 

Frisse start

Na een zeer bewogen jaar had Den Haag wel even behoefte aan een frisse start. Tijd om alle marsen, protesten, stakingen, rellen, branden en schandalen weg te spoelen met een stevige plens ijskoud zeewater. Onder een bewolkte hemel met een gevoelstemperatuur rond het vriespunt stonden vanochtend weer 10.000 bikkels klaar voor de traditionele Scheveningse nieuwjaarsduik. Verleden jaar ging de start niet van een leien dakje. Vandaag daverden om klokslag twaalf uur duizenden renners perfect synchroon het water in. Iedere keer weer een machtig schouwspel voor de fotografen. Een kudde wilde bizons die op je af komt stuiven en op het nippertje langs je heen dendert. Een stevig applaus voor alle dappere dodo’s. En een heel gelukkig 2020 voor iedereen!

Crematie

Het Vreugdevuur, met een hoofdletter, is niet meer. Vanmiddag om 14.00 uur is het, na een minuut stilte, officieel gecremeerd op het strand van Duindorp. Diverse wijken in Den Haag en omgeving rouwen. En Duindorp en Scheveningen net iets meer, omdat zij patent hadden op de grootste vreugdevuren ter wereld. Niet meer. Nooit meer.
Een waardig einde moest er komen, vonden de organisatoren van de vuren. En zo geschiedde. Er werd een rouwkaart gedrukt en online verspreid. “Brand in vrede, Vreugdevuur”.
Onder een waterig zonnetje was er een mooie opkomst, over de 500 man. De grafkist, die in rouwstoet vanuit Delft in Duindorp was aangekomen, werd door een haag van fakkels naar het strand gereden. Bedekt met een groot aantal boeketten en omringd door alle aanwezigen, stemmig in zwart gekleed, werd hij vervolgens in brand gestoken. Een goede sfeer – de politie bleef op afstand – en een mengeling van joligheid en bedrukking tekenden de plechtigheid. Na afloop was er gelegenheid tot condoleren. Koffie en cake niet inbegrepen. Saamhorigheid wel.

Niemandsland

De beste stukjes stad zijn de stukjes stad in ontwikkeling. Ik kom heel graag op het Zuiderstrand en aan de flank van Duindorp, op het voormalig Norfolk-terrein. Jarenlang is het een prachtig stuk niemandsland geweest, noch stad, noch strand, maar iets volledig ontastbaars ertussenin. Een geweldig struinterrein waar bloei en verval elkaar versterkten. Waar je kon rondscharrelen langs verborgen strandjes, oude kades en verroeste steigers om trappetjes op en af, kruip door sluip door weer in de bewoonde wereld uit te komen. Het kan nog steeds, maar de veranderingen gaan hard. De eerste nieuwbouwwijk op deze dure gemeentegrond is al volledig opgeleverd: New Norfolk, langs de Houtrustweg. Voor dit project veel sociale huurwoningen, in balans met de koopkracht van de omliggende wijken. Maar voor het volgende project, De Zuid, pal achter de duinen, zal een stuk dieper in de buidel getast moeten worden. Wie voor een appartement van 88 m² meer dan 5 ton kan neertellen, mag wel een leuk erfenisje achter de hand hebben. Groter kan trouwens ook. De penthouses gaan tot 222 m². De helft van alle woningen is al verkocht en de bouwwerkzaamheden zijn in volle gang. Het Zuiderstrandtheater, op de kop van het terrein, is inmiddels volledig ingebouwd. Snel dus maar een fotorondje voor ook dit stukje Den Haag straks onherkenbaar veranderd zal zijn.

Bouwwerkzaamheden vlak voor de entree van het Zuiderstrandtheater.

Op het voormalige Norfolk-terrein wordt gebouwd aan nieuwbouwproject De Zuid.

Werk in uitvoering. Op de parkeerplaats van het Zuiderstrandtheater.

Bereikbaarheid met bus en grijpwagen gegarandeerd.

Kranen overal. Busstop van bus 28 naar het Zuiderstrand.

De voorstellingen in het theater gaan gewoon door. Scapino ballet levert materieel.

Nog een nieuw project: Zeezicht aan de Hellingweg wordt 40 meter hoog.

Aalscholvers bij de Voorhaven, links de visafslag.

Oudbouw en nieuwbouw vermengen zich aan de Kranenburgweg.

Herinrichting van de Houtrustweg, rechts de woningen van Duindorp.

Het strand is nooit ver. Het volgende nieuwbouwproject evenmin. Een hotel verrijst op de kop van het Noordelijk Havenhoofd.

Meer informatie over de bouwprojecten in Scheveningen Haven? De gemeente Den Haag heeft alles op een rij gezet met een mooi kaartje.

Duur betaald

Het leek wel of alle Nederlandse media gisteren maar over één ding konden berichten. De rellen in Duindorp, en de vreugdevuren die definitief door het gemeentebestuur waren afgeblazen. Opeens waren alle ogen op deze Haagse volkswijk gericht en had iedereen er een mening over. In het dorp was het al een aantal dagen onrustig nadat de organisatie van het Duindorpse vreugdevuur had besloten de stekker uit het evenement te trekken. Reden: gebrek aan hulp van de gemeente om de benodigde vergunning alsnog rond te krijgen. Maandagavond escaleerde het met diverse vuurwerkbrandjes en vernielingen in het eigen dorp. De ME moest ingezet worden en er werden twaalf aanhoudingen verricht.

Dinsdagochtend neem ik een kijkje in de wijk. Het is heel rustig in de straten. Zo rustig dat een verslaggever van de Telegraaf moeite heeft bewoners te interviewen. En wie wordt aangesproken is niet altijd happig op de microfoon. Duindorpers zien de pers liever verdwijnen dan verschijnen. Ze worden geassocieerd met het bevoegd gezag en vertellen niet altijd de waarheid. Er hangt nog een stevige brandlucht in de wijk en de onrustige avond resoneert in de honderden glasscherven bij het bushokje op het Tesselseplein. Ook de al langer leegstaande snackcar aan de rand van de duinen biedt een trieste aanblik. Die was al een avond eerder in brand gestoken.

In de namiddag kom ik terug. De bezem is door het dorp gehaald, het glas opgeruimd en het vernielde straatmeubilair met linten afgezet. Het is tegen etenstijd en inmiddels wat drukker in het dorp. Ik doe mijn boodschappen bij de Hoogvliet op het buurtpleintje en het gespreksonderwerp laat zich niet moeilijk raden. Bij de broodafdeling: “Heb je het al gehoord van die van hierachter? Die wordt morgen voorgeleid; hij heeft een rechercheur belaagd. Hij had pas nog bij de marechaussee gesolliciteerd. Nou, dat kan-ie op z’n buik schrijven.” En bij de versafdeling: “Vanavond gaat het helemaal los. Ik hoorde dat er ook allemaal gasten van Ado komen en uit Delft. Ze zullen de wijk wel afsluiten.”

De wijk wordt in de avond inderdaad afgesloten voor verkeer, maar te voet kun je er gewoon in. Er hangt een vreemde stilte als ik er rond acht uur een rondje loop. Op bijna elke hoek staat een politiebusje, maar er is vrijwel niemand op straat. Het voelt als sperrgebiet. Verspreid over de wijk hangen groepjes rond, in het zwart gekleed met mutsen en hoodies. Een enkeling onherkenbaar met sjaal voor de mond. Af en toe laat iemand z’n hond uit of steekt een bewoner zijn hoofd om de hoek van de deur. De enige pers die ik spot heeft zich verzameld bij de Houtrustweg, buiten het dorp. Ik zie niemand in de straten zelf, of ze zijn incognito. Ook ik ben me bewust van mijn positie en trek mijn eveneens zwarte muts wat verder over mijn hoofd. Ik zorg dat de camera niet zichtbaar is en dat ik niet te lang op één plek blijf staan. Als ik het toch niet kan laten om voor de tweede keer door de Pluvierstraat te lopen waar kleine brandjes woeden, word ik direct met mijn neus op de feiten gedrukt. “Die is volgens mij niet te vertrouwen”, hoor ik uit een open raam boven me. “Loop jij maar snel door!”. Uiteindelijk blijft het deze avond rustig in de wijk. Elders in Den Haag worden diverse aanhoudingen verricht, maar in Duindorp geen één.

Ik zal de rellen niet goed praten, maar ik snap ze wel. Ik heb diverse jaren de vreugdevuren en hun opbouw gefotografeerd en iedere keer zag je de gemeenschapszin, de verbroedering. Iedereen die samenkwam op dagen waar maanden voorbereiding aan vooraf waren gegaan. Duindorpers zijn geen tokkies, wel een gesloten gemeenschap waar traditie hoog in het vaandel staat en het adagium ‘voor wat hoort wat’ op de tegeltjes pronkt. Als je als gemeentebestuur daaraan voorbij gaat en alleen maar neemt zonder te geven, dan slaat de vlam in de pan en zal de vis uiteindelijk duur worden betaald.

Snackcar Melissa verwoest door brand

Het bushokje op het Tesselseplein in gruzelementen

Inspectie na brand in de Pniëlkerk, die op het punt stond gesloopt te worden

Een gemeentebord aan diggelen op de Houtrustweg

Politie voert controles uit bij de toegangswegen tot het dorp

Een klein straatbrandje

In de Pluvierstraat worden opnieuw afvalcontainers in brand gestoken

Showtime

“Het landschap steelt de show in de allermooiste fotoboeken van het jaar”, kopte de Volkskrant afgelopen week. Dat was leuk om te lezen voor deze fotografe die graag met haar camera door het groen en langs de kustlijn trekt. En alsof het zo moest zijn, werd onlangs ook een landschapsfotografe uitgeroepen tot kunstenaar van het jaar 2020: de Drentse Saskia Boelsums die in oktober haar indrukwekkende boek ‘Landscape Photograhpy‘ uitbracht en internationaal hoge ogen gooit met haar fotografie in de stijl van de oude meesters.
Het is niet moeilijk om een mooie landschaps- of natuurfoto te maken. Met goed licht en een goed standpunt lukt dat iedereen. Het internet staat er vol mee. De kunst is een foto te nemen die origineel is, die opvalt in de massa, die verrast of ontroert. Boelsums kan dat heel goed. En ik werk er hard aan dat ook te kunnen. “Ik vind jouw herfstfoto’s echt bijzonder”, fluisterde vriendin M., een niet onverdienstelijk fotografe, me onlangs in. “Ik weet gewoon niet hoe je dat doet. Als ik in het bos loop zie ik alleen maar bomen en niks interessants. Jij ziet dingen echt anders.”
Tja, het bos in de herfst. Wat was het mooi dit jaar! Elke middagpauze ben ik even het Haagse Bos ingesneakt. De kleuren waren overweldigend. Het lage licht ook. Ik kan me niet herinneren dat ik eerder zo’n mooie, lange herfst heb meegemaakt met zoveel tinten oranje en bruin. Een cadeautje waren de foto’s. Met een strikje eromheen staan ze opgeslagen op mijn harde schijf. Voor het allermooiste fotoboek. Ergens. Ooit.

 

Hij komt, hij komt!

Is de pakjesboot er nou nog niet?

Dan maar op de uitkijk

Of leren vissen

Of even zwaaien naar de overkant

Eindelijk… Pakjesboot 070!

Hij is voor groot en klein

En voor de mooiste pietjes van het land

Dag Sinterklaasje!

Deze niet meenemen graag, drie in de zak is wel genoeg.

Nieuw zand

Een heus spektakel de laatste weken op Scheveningen. Rijkswaterstaat spuit nieuw zand op de kust en dat is niet alleen feest voor hongerige meeuwen, maar ook voor fanatieke vogelaars en fotografen. Het opspuiten gaat dag en nacht door en vindt om de paar uur plaats. Afhankelijk van hoe snel het baggerschip – dat zo’n 10 kilometer uit de kust ligt – gevuld is en naar de kust kan varen. Uiteindelijk moet er eind november zo’n 400.000 kubieke meter nieuw zand opgespoten zijn om het Haagse achterland weer een aantal jaren grondig te beschermen.

Via pijpleidingen wordt het nieuwe zand vanuit het baggerschip naar de kust getransporteerd. Bulldozers zorgen ervoor dat het op de goede plekken terecht komt. In dit YouTube-filmpje zie (hoor!) je hoe dat in z’n werk gaat.

Afbouw

En dan is het strandseizoen weer voorbij! Afgelopen week werden de laatste paviljoens op Scheveningen afgebroken en op transport gezet voor de nodige likjes beits en verf. Een komen en gaan van hijskranen, opleggers, vrachtauto’s en ander containervervoer. En zo namen we onder een strakblauwe hemel en een fel herfstzonnetje afscheid van een seizoen vol verhalen en foto’s. Ik heb zojuist maar eens even geteld in mijn archief: precies 50 keer ben ik dit jaar met de camera naar Scheveningen geweest vanaf de Nieuwjaarsduik tot aan vandaag. En nu zijn we er echt bijna: vanaf voorjaar 2020 groepsexpo in het leukste museum van Den Haag!