Onthutsend

Gisteravond scrolde ik door mijn tijdlijn op Instagram. Er was een grote demonstratie op het Museumplein in Amsterdam geweest – tegen de coronamaatregelen – en veel van mijn fotografencollega’s waren daarbij aanwezig. Wat ik zag vond ik onthutsend: alléén maar foto’s met geweld. Ik weet dat excessen altijd uitgelicht worden en dat fotografen, vooral de mannelijke, graag willen scoren met stevige actiefoto’s, zeker als openingsfoto in een serie, maar deze keer was het buiten proporties. Ik maakte screenshotjes van wat ik zag en ging tellen. Ik kwam tot 54 foto’s van het Museumplein, van de hand van zes collega’s, waarvan 50 (!) het geweld ‘verheerlijkten’. Kan ik dat zo zeggen? Ik denk het wel, want als jij intentioneel op al jouw foto’s kletterende wapenstokken, bijtende honden en agressieve demonstranten toont, dan verheerlijk je geweld. Dan is dat jouw frame van een protest tegen de coronamaatregelen. En dat is geen probleem als dit frame zich beperkt tot jouw eigen kennissen aan wie jij deze foto’s laat zien, maar als jij deze deelt op een openbaar platform en je hebt een bepaalde naam en faam, dan kun je niet meer zeggen dat je als fotojournalist objectief bent. En dat baart me zorgen. Dan zorg jij onbewust voor nóg meer polarisatie in de maatschappij door demonstranten als oproerkraaiers en de politie als extreem gewelddadig neer te zetten.

Illustratie Mohamed Hassan | Pixabay

Ik ging de bulk aan geweldfoto’s nog eens beter bekijken, en tot mijn verbazing waren die stuk voor stuk op exact hetzelfde kruispunt achter het Museumplein genomen waar de betogers een blokkade van de ME wilden doorbreken. Een momentopname dus van een kleine groep relschoppers, terwijl er op het hoogtepunt 10.000 demonstranten aanwezig waren in de stad. Wat deden zij? Hoe zagen zij eruit? Wat stond er op hun spandoeken? Welke fascinerende combinaties van maatschappelijk links en rechts stonden hier deze keer hand in hand? Ik weet het niet, en zal het ook niet weten als journalisten oogkleppen op blijven houden.
Begrijp me overigens niet verkeerd: de geweldfoto’s moeten óók gemaakt en getoond worden, want dit is deel van het verhaal van een demonstratie die vooraf verboden was. Maar dit is zeker niet het hele verhaal. Dus toon als fotograaf niet alleen de excessen, maar ook ‘the bigger picture’, letterlijk. We leven in een historisch unieke tijd, ik kan het niet vaak genoeg benadrukken. Hou je vizier niet smal, maar breed en bekijk een groep die zich niet conformeert ook van andere kanten. Of van boven, zoals documentairemaakster en activiste Sunny Bergman in haar reportage ‘Samenzwevers‘ . Over onthutsend gesproken.