Typisch Haags

Soms rollen er cadeautjes je mailbox binnen. Zo ontving ik een paar dagen geleden tot mijn grote verrassing een persuitnodiging voor het Festival Classique. Of ik een accreditatie wilde voor een concert naar keuze uit de Festivalreeks. Om er een aardig stukje over te schrijven.
Dat liet ik me geen twee keer vragen. De Festivalkrant werd met nieuwe ogen bekeken, en als snel viel de blik op Typisch Haags: een fietstocht langs 2 van de 4 musea waar op dit moment een unieke collectie schilderijen van de Haagse schilder Isaac Israels te zien is: het Panorama Mesdag en het Haags Historisch. Met op locatie concerten met werken van tijdgenoten van de schilder.

En zo installeer ik mij van het weekend, met perskaart om de nek en felblauw festivaltasje op de rug, op mijn zojuist te leen gekregen Johnny Loco-fiets, met banden van ongekende dikte en een stuur zo breed als de Laan van Meerdervoort lang is. Vanaf het Plein vertrekken we, al zwieberend en zwabberend (vergeet het maar dat dikke banden je stevig in het zadel zetten) onder aanvoering van onze Haagse gids van totzo! fietstours. “Eindelijk eens met beschaafd publiek op stap”, grapt hij, nadat hij ons heeft onthuld dat hij house-dj van beroep is.

Fietsen testen op het Plein

Het stuur van de Johnny Loco

Via  tal van bekende en onbekende plekjes in het centrum van Den Haag, tientallen anekdotes over Haagse chique, ‘kauwe kak’ en het arbeidersvolk, en een paar bijna-botsingen op onze Johnny’s en Townies belanden we op onze eerste concertlocatie: het zojuist gerenoveerde Panorama Mesdag. Daar speelt voor ons het nog jonge ensemble trio42 de sterren van de Mesdag koepel. Violiste, saxofonist en harpist spelen Debussy, de Falla en Ibert, vertellen over impressionistische klanken in relatie tot impressionistische schilderijen, leggen uit, laten zien, vertolken. Het publiek zit op het randje van de stoel. Na afloop neemt de saxofonist ons mee naar boven, naar het panoramadoek, waar onze ogen gestreeld worden door Mesdag en onze oren door Saint Saëns. Een prachtige combi. De cd-verkoop achteraf loopt als een trein.

Virtuoze harpsolo door Remy van Kesteren van trio42 

Uitleg over de gespeelde stukken door Merel Vercammen en Christiaan Verweij.

In Panorama Mesdag staan de vrouwenschilderijen van Israels centraal. Israels was zijn leven lang gefascineerd door vrouwelijk schoon. Talloze dames werden door hem geportretteerd. Van nette freules aan het Scheveningse strand tot mondaine dames in chique modehuizen. Het liefst schilderde hij daar waar niemand anders mocht komen: in de kleedkamers en achter de coulissen: het privé domein van zijn muzen.

Na het Mesdagbezoek zet de stadstour zich voort. Via de Paleistuin, het Noordeinde en het Lange Voorhout richting het Haags Historisch, waar het tweede ensemble zijn opwachting maakt: het Aristo Kwartet. Met op het programma het Quartetto uit 1939 van Alexander Voormolen, vriend en tijdgenoot van Israels. Voorbij de lichte impressionistische klanken, naar de regio’s van zwaardere tonen en streken. Geen makkelijk stuk, maar zeer kunstig vertolkt door opnieuw een jong en begaafd ensemble.

Applaus voor het Aristo Kwartet

Het Haags Historisch Museum laat zien dat – naast vrouwen – ook het Haagse stadsleven een onuitputtelijke bron van inspiratie voor Israels vormde: de kazernes, de Haagse dierentuin met zijn kleurrijke papegaaien, het uitgaansleven, de arbeiders. Er hangen prachtige, bijna vurige portretten van revuemeisjes uit het voormalige Scala theater aan de Wagenstraat.

Wij concertbezoekers wanen ons een eeuw terug in de tijd. Vragen ons af: waarom is dat theater er niet meer, is de dierentuin verdwenen, zijn de modehuizen afgebroken? Was die culturele afbraak echt nodig? Anno 2012 opeens een heel actuele vraag.
Maar gelukkig hebben we de schilderijen nog. En de musea. Ook het Louis Couperus Museum en het Muzee Scheveningen stellen momenteel werk van Israels ten toon. Van harte aanbevolen!: www.israelsindenhaag.nl